Door
De heilige Isidorus van Madrid (* 1070/1080 + 1130, heilig verklaard op 12 maart 1622 door paus Gregorius XV) wordt veel vereerd als beschermheilige van boeren en arbeiders. [daarom ook wel ‘de Arbeider’ of ‘de Boer’ genoemd, -red.] De steden Madrid, Leon, Zaragoza en Sevilla eren hem als hun beschermheilige. (Verwar hem niet met de andere Sint-Isidorus, die van Sevilla).
Onnozel snoetje
We vieren het feest van de heilige Isidorus de Landbouwer (of: ‘van Madrid’) op 15 mei. Rohrbacher, in zijn Vies des Saints [‘Levens der Heiligen’] bevat de volgende vermeldingen van hem: Isidorus werd geboren uit arme maar katholieke en vrome ouders. Van jongs af aan werd hij opgevoed in de vreze Gods, beoefende hij de deugden met ernst. Let op, hè? Er zijn zoveel afbeeldingen van heiligen in hun kindertijd, die hen afbeelden als dom… met een onnozel snoetje…
Beroepskeuze voor landbouw
Het kenmerk van de heilige is vroegrijpheid, zelfs vroegrijp in de volwassenheid. Van kinds af aan beoefende hij deugd, maar mannelijke deugd. Niet zomaar deugd. Toen hij oud genoeg was om een beroep te kiezen, besloot hij zich aan de landbouw te wijden, omdat dat hem het meest nederig, arbeidsintensief en veilig leek.
Boerenleven goed voor de ziel
Vincent de Paul, die uit een boerenfamilie kwam maar uitstekende sociale relaties had, maakte deel uit van een soort comité dat, onder voorzitterschap van Anne van Oostenrijk (Anne d’Autriche, echtgenote van Lodewijk XIII) koning van Frankrijk, kandidaten uitkoos voor het bisschopsambt, abdijen enzovoort. Maar de omstandigheden van het plattelandsleven zijn zo gunstig voor het eeuwige heil dat ze liet weten te weigeren dit verzoek in te willigen, omdat juist het plattelandsleven gunstiger is voor het eeuwige heil.
Ontvolking van het boerenleven
Je zult de monstruositeit van een bepaalde moderne aanpak opmerken, die erop gericht is de boer uit te schakelen. De tendens is daarom om boeren in kleine steden te laten wonen en ze met vrachtwagens naar hun werk te laten brengen, zodat ze alle ondeugden van de stad krijgen. Met andere woorden, het is de ontvolking van het leven, of de afschaffing van de levensomstandigheden die het meest bevorderlijk zijn voor het eeuwige heil.
Altijd eerst naar H. Mis
Hier wilde de heilige Isidorus dus juist boer worden omdat dit zijn zielenheil bevorderde. Hij stelde zich in dienst van een heer uit Madrid, Juan de Veras, om op zijn land te werken en een van zijn boerderijen te beheren. Hij veranderde nooit van baan en diende zijn werkgever met de grootste trouw. Hij werkte zo hard dat hij nooit in zijn leven een van zijn devotionele oefeningen opgaf. Hij ging nooit naar zijn werk zonder eerst de kerk te bezoeken, de Mis te horen en met alle vurigheid tot God en de Heilige Maagd te bidden.
Tijd voor God is nooit verspild
Op een keer kreeg hij van zijn baas het verwijt dat hij te laat op zijn werk kwam en dat zijn productie niet zo goed was als die van de anderen. Juan ging naar de boerderij om Isidorus te berispen, maar toen hij aankwam zag hij in plaats van één ploeg er drie, waarvan Isidorus de middelste bestuurde en twee engelen de andere twee. Toen realiseerde hij zich wat de heilige hem vaak had verteld, namelijk dat de tijd die aan God wordt gegeven voor devotie nooit wordt verspild”.
‘Wat nu? Een productiedaling?’
De samenvatting is misschien niet zo duidelijk. Het idee is dit: hij werd ervan beschuldigd dat hij te veel tijd besteedde aan devotie en te weinig tijd aan werk. Dus schaadde hij zijn werkgever. De baas, die tegenwoordig net zo goed lid zou kunnen zijn van een of andere ‘Landbouworganisatie’ en zo’n mentaliteit zou hebben, was natuurlijk verontwaardigd. “Wat is dit? Een productiedaling? Laten we eens kijken wat het is. De reactie was geweldig… Ik bedoel, Sint-Isidorus bad veel, dus produceerde hij meer. De engelen werkten voor hem. Je kunt je de blik op het gezicht van deze baas wel voorstellen.
Wat een plaatje om te schilderen!
Maar die Engelen zouden bij een hedendaagse baas niet verschijnen … In die tijd, toen slechte mensen veel minder slecht waren dan de meeste die tegenwoordig als goed worden beschouwd, verschenen de Engelen nog steeds. Wat een plaatje voor een schilder om te schilderen! In een veld in Spanje, met die bergen die immens lijken, opdoemend op de achtergrond, drie karren rijdend in de rust van het platteland, Sint-Isidorus een van de ploegen rijdend, de twee Engelen… en hij nog glanzender dan de Engelen.
Isidorus kiest kuise echtgenote
Wat een schilderij! Wat jammer dat we niet weten hoe we moeten schilderen… Bij het kiezen van een vrouw koos Isidorus voor Maria Toribia, een jonge vrouw met grote morele kwaliteiten. Na de geboorte van een zoon die als kind stierf, besloot het koppel om zich te onthouden en de kuisheid te bewaren. Tot het einde van haar leven was Maria een trouwe navolgster van de deugden van haar man.
Een boerentheoloog…
De Heilige Geest gaf de onwetende ploeger een diepe kennis van de waarheden van het geloof, zodat de gesprekken van de heilige zijn toehoorders verbaasden. Zie je wat een wonderlijk iets: een boerentheoloog! Niet erg belezen, hij had geen ‘alfabetiseringscursus’ gevolgd… waardoor geletterde mensen analfabeet worden. En hij wist zeker niet hoe hij moest lezen en schrijven, maar hij was een meditatief man, die nadacht, die de gave had om te bidden, en daarom, toen het tijd werd om te spreken, kwamen de anderen naar hem toe vanwege wat hij zei…
…sprekend in gelijkenissen
Stelt u zich eens voor: ‘s middags, als het werk klaar is, leunt Isidorus tegen een deuropening in zijn huis, Maria Toribia is het eten aan het bereiden, en er komen mensen naar hem toe die dit en dat zeggen, en de anderen zeggen: “Wat een wijze man!”. En hij sprak zeker zoals Onze Lieve Heer, met andere woorden, hij gaf niet de zuivere leer, maar vertelde gelijkenissen: “Vandaag gebeurde er iets op het platteland…”. En daaruit kwam een klein geval, een vrome overweging, in de eenvoud van het plattelandsleven.
Waar vind je zoiets nog?
Wie kent zulke dingen vandaag de dag? Wie kan zulke dingen bewonderen? Vanaf welke kansel hoor je zulke dingen vertellen? Zulke dingen aanprijzen? Dit is een paradijs dat vandaag de dag verboden is voor mensen… Hem werd ook de gave van wonderen gegeven. Daar ontbrak toch niets aan? Isidorus gebruikte het om degenen te helpen die armer waren dan hijzelf en de dieren. Wat de dieren betreft, daarvan zou men een verkeerd beeld kunnen schetsen: het is dat van een bepaald type lid van de Dierenbescherming…
Brullende leeuw als uitdrukking van God toorn
Filantropie is de aap die de christelijke naastenliefde imiteert. In feite is er een manier om goed te doen aan dieren – die tussen aanhalingstekens ‘humaan’ wordt genoemd – die idioot is. Je hebt medelijden met het doden van het dier, het opeten van het dier, enz. Met andere woorden, dit is een verkeerde voorstelling van de ware geest waarin de heiligen handelden. Als ik me voorstel hoe een heilige dit zou doen, begrijp je het perspectief dat erbij komt kijken. Denk bijvoorbeeld aan een majestueuze leeuw die brult… een prachtig beeld van Gods toorn. Goed. We zien dat de leeuw verstrikt raakt en niet verder kan. Je maakt dan de leeuw voorzichtig los, alleen maar om hem te zien springen en brullen, want het is een uitdrukking van Gods toorn…
Onschuldig als duif, sluw als slang
Het gaat er dus niet om het dier als zodanig lief te hebben, maar het lief te hebben als een weerspiegeling van een eigenschap van God. Dat is prima. Naar de duif kijken en ervan houden, niet alsof het een deugd is, maar omdat het een weerspiegeling van een deugd is. Kijken naar de slang, de manier waarop hij kijkt, de manier waarop hij zich behendig voortbeweegt, omdat het een beeld is van scherpzinnigheid. Zie Onze Heer niet: “Wees zo sluw als een duif”, maar “Wees zo onschuldig als een duif en zo sluw als een slang”?
Overmand door bewondering
Zijn leven is doorspekt met wonderbaarlijke gebeurtenissen. Toen hij ziek werd, voorspelde Isidorus zijn eigen dood en bereidde zich er met verdubbelde ijver op voor. Hij stierf op 15 mei 1170 op zestigjarige leeftijd. Hij is de beschermheilige van Madrid. Je ziet waar het leven van heiligen over gaat. Je hoort zo’n heiligenleven en je wordt overmand door zoveel bewondering dat je zegt: “Zo’n heilige bestaat niet!” We lezen het leven van een andere heilige en uiteindelijk is het commentaar hetzelfde: “Zo’n heilige was er niet!” En het commentaar is elke keer waar, want er is geen ander geweest zoals hij.
Hiërarchie van deugden
Het is een wonder dat God heeft gedaan en dat hij niet herhaalt, waarin hij zichzelf op zodanige manier laat zien dat die reflectie ons in vervoering brengt en we beseffen dat er geen ander zoals hij kan zijn. Maar dan zijn er anderen, en anderen en nog meer anderen… En meer nog: ondanks de verschillen, in een hiërarchie die de grootste schoonheid van heiligheid is. Als we in de hemel zijn, door de barmhartigheid van Onze Lieve Vrouw, dicht bij haar, en de heilige Isidorus, de heilige Thomas van Aquino, de heilige Ignatius van Loyola, deze en gene kunnen aanschouwen, zullen we de hiërarchie van deugden begrijpen die God in de hemel heeft ingesteld tot vreugde van het hemelse hof.
Een stofje tegen de grootste ster…
En dan zullen we des te meer begrijpen dat God de kosmos schiep en zag dat elk ding goed was, maar dat het geheel nog beter was dan de som van de goede dingen. En zo is het ook als we elke heilige zien, want elk van hen is een wonder op zich. Maar als we alle heiligen kunnen aanschouwen, zullen we ons realiseren dat ze een groter wonder zijn. Een wonder zo groot dat die een vergelijking met Onze Lieve Vrouw ondersteunt: de vergelijking van een stofje met de grootst denkbare ster… Dan besef je ook wat Onze Lieve Vrouw is.
Deze tekst is overgenomen van pliniocorreadeoliveira.info en is ontleend aan een conference die prof. Plinio op 14 mei 1966 gegeven heeft.