Door Plinio Corrêa de Oliveira

Sint-Elisabeth van Hongarije (of: van Thüringen). (Foto: zie hieronder)

Sint-Elisabeth van Hongarije: kalmte, berusting en standvastigheid in de ergste tegenslagen

Morgen is het feest van de heilige Elisabeth van Hongarije [momenteel gevierd op 17 november]. Mgr. Guéranger schrijft in l’Année liturgique (‘Het liturgisch jaar’, de Nederlandse vertaling is antiquarisch nog verkrijgbaar, -red.) het volgende over haar:

Elisabeths ‘onuitputtelijke liefdadigheid’

“Elisabeth werd geboren in 1207 als dochter van Andreas II, koning van Hongarije. Toen ze net vier jaar oud was, ging ze naar het hof van Thüringen, waar ze in 1221 trouwde met landgraaf Lodewijk. Een gelukkig huwelijk. De prins begreep zijn nog jonge vrouw op bewonderenswaardige wijze en gaf haar de vrijheid om haar devoties en boetedoeningen naar believen te beoefenen. Tegelijkertijd zette hij zijn beurs wijd open voor de onuitputtelijke liefdadigheid van de prinses. Elisabeth was een voorbeeldige echtgenote en moeder, die ‘s nachts opstond en lange uren in gebed doorbracht.”

Lodewijk op kruistocht

“De beproevingen begonnen toen hertog Lodewijk op kruistocht ging. Het duurde niet lang voordat ze hoorde van zijn dood in 1227, toen ze twintig jaar oud was. En de broer van de landgraaf, Hendrik genaamd, legde onmiddellijk de hand op het bezit van de overledene. Verbannen uit haar huis, samen met haar vier kinderen, van wie de laatste nog maar een paar maanden oud was, zonder middelen, werd ze gedwongen om midden in de winter warmte te zoeken, die de wreedheid van haar zwager aan de inwoners verbood te verschaffen.”

Heilig verklaard en alom vereerd

“Ze beleefde toen de ergste ellende en was blij dat ze onderdak vond in een varkensstal. Maar al snel kreeg ze haar fortuin terug, maar ze wilde onder de armen blijven en het was in hun midden, in een huisje, dat ze stierf, op 17 november 1231, 24 jaar oud. Vier jaar later werd ze heilig verklaard door paus Gregorius IX en haar cultus verspreidde zich over de hele Universele Kerk.”

Meisjes werden volledig voorbereid

Een paar feiten over haar leven zijn het vermelden waard. Ze was de dochter van de koning van Hongarije en trouwde met een Duitse landgraaf uit Thüringen. Wat was een landgraaf? Zoals het woord zegt: de graaf van een land. Maar hij was een grote leenheer, een soort prins, naar wie ze op vierjarige leeftijd uitgehuwelijkt werd en naar het hof ging. Dit kwam omdat in die tijd het idee heerste dat het, in ieder geval in de hogere klassen, raadzaam was om meisjes al heel vroeg naar de kastelen en families te sturen waar ze uitgehuwelijkt zouden worden. Op die manier konden ze volledig worden opgeleid en de hele ziel van de plaats in zich opnemen, hoewel ze vrij waren om ‘nee’ te zeggen als ze ouder waren en daadwerkelijk trouwden.

Geen ware katholiek zonder vervolging

Ze was heel gelukkig met haar man tot hij op kruistocht vertrok. Maar het blijkt dat ware kinderen van het licht, ware katholieken, altijd allerlei soorten vijandschap om zich heen verzamelen. Er is geen ware katholiek die niet vervolgd wordt. Onze Heer Jezus Christus zei het al: elke ware discipel van Hem zou vervolgd worden, net zoals Hij vervolgd werd. Dus kreeg ze allerlei eigenaardigheden tegen zich, die meestal voortkwamen uit haar deugdzaamheid, die werd uitgebuit op manieren die minder gemakkelijk te begrijpen zijn door mensen met een slechte geest.

Melaatse in bed

Zo nam ze op een keer een melaatse die ze op straat voorbij zag lopen mee naar haar kasteel, legde die op haar bed en begon hem te behandelen alsof hij Christus zelf was. En dat was vanwege de woorden van Onze Lieve Heer dat allen die lijden Hem vertegenwoordigen. En de schoonmoeder, die dit hoorde, ging naar de landgraaf en zei tegen hem: “Kijk naar je vrouw! Ze legt een melaatse in je bed, zodat de ziekte op jou overgaat als je daarheen gaat. Ga kijken en vind een melaatse die op bed ligt”.

Landgraaf zag Christus in melaatse

Hij ging, zag de melaatse op het bed liggen, scheurde het laken af en zei: “Wat is dit? Wat betekent die man die op dat bed ligt?” Ze antwoordde: “Mijn man, deze man is onze Heer Jezus Christus”. Zodra hij dit zei, gebeurde het wonder en de hertog zag Onze Lieve Heer Jezus Christus in de persoon van de melaatse en rook een bewonderenswaardige rozengeur die uit de persoon van de melaatse kwam. Hij was diep onder de indruk en zijn schoonmoeder verloor de wedstrijd…

Bevoorrechten waren felste vervolgers

De hertog was een heel goede man, maar hij stierf en de vervolging werd op een tragische manier op haar losgelaten. Zie je, ze was de plaatselijke hertogin en de dochter van een koning, en ze moest in een varkensstal wonen. Ik bedoel, het was de ergste vorm van vervolging. En iets geweldigs, dat ons de realiteit van menselijke ellende doet beseffen, is dit: het waren vaak de mensen die door haar overladen waren met allerlei vrijheden, die koud tegenover haar stonden in het uur van de vervolging. In plaats van naar haar toe te gaan, gingen ze weg, hielden afstand, en op het moment van vervolging waren ze koud tegenover hun weldoenster.

Dakloos in vreselijke regen

Er was een beroemde nacht toen ze naar een klooster ging. Daar werd ze heel goed ontvangen, maar daarna moest ze weg omdat haar zwager op het punt stond haar te vervolgen. Dus verliet ze de abdij, waar ze een Te Deum had laten zingen om God te danken voor het lijden dat ze moest doorstaan. En er viel een vreselijke regen op haar en haar kinderen. Maar Europese winterregen, je hebt geen voorstelling van wat dat is, want het regent koud water, om nog maar te zwijgen van ijs. Het is vreselijk! En ze zat in de wildernis en had het zwaar te verduren…

Geloofstwijfels overwonnen

Op dat moment had ze zelfs een moment van flauwvallen en het lijkt erop dat er wat twijfels over haar geloof in haar opkwamen, waarvan we niet precies weten in welke mate ze die had. Ze heeft hier haar hele leven berouw over gehad – zo zie je maar hoe zwak de mens is… Maar de Voorzienigheid vergaf haar en uiteindelijk onderging ze jaren van boetedoening, waarbij ze de hoogste heiligheid bereikte. Dit kun je zien aan het feit dat ze haar fortuin terugkreeg, maar ze wilde niet terug naar haar oude privileges: ze wilde de rest van haar leven doorbrengen onder de armen.

Koenraad van Marburg

Haar geestelijk leidsman was een kapucijn, Koenraad [van Marburg, -red.] genaamd, die haar door grote beproevingen loodste. Maar de Schrift zegt: “Berisp de rechtvaardige en hij zal je liefhebben”. Met andere woorden, als een man rechtvaardig is, wordt hij graag berispt. Als hij niet graag berispt wordt, moet hij onderweg gerechtigheid verwerven… Ze was rechtvaardig en ze hield van deze geestelijke leiding, hoewel die niet erg modern was, niet erg aggiornata… Maar de inwoners van Thüringen waren zich zo bewust van de rol van deze man in hun heiliging dat ze een monument ter ere van hem lieten bouwen. Hieraan kun je zien hoe diep ze in hem geloofden.

Elisabeths as verstrooid door familielid

Om af te sluiten, zodat je kunt zien hoe de Revolutie de meest glorieuze en bewonderenswaardige dingen uitroeit of probeert uit te doven: een van de beroemdste scènes van de protestantse pseudo-reformatie was de afkondiging van de reformatie, ik meen in Thüringen. De protestantse landgraaf komt voor de deur van de kerk, in het bijzijn van een ontelbare menigte, opent de kist van de heilige Elisabeth van Hongarije, of het reliekschrijn waar ze in ligt, en laat de wind erop blazen, waardoor de as van de heilige overal wordt verstrooid… Dit is protestantisme. Deze landgraaf was een afstammeling van Sint-Elisabeth en deed dit als zodanig. Zo zie je maar hoe ver het kan gaan en hoe ellendig het menselijk leven is…

Sint-Elisabeth leert hoe te offeren

Moeten we nog iets bedenken bij de heilige Elisabeth van Hongarije? Zeker. We moeten in haar de heilige standvastigheid zien bij de ergste tegenslagen. Er zijn twee vormen van standvastigheid in tegenspoed: de ene bestaat uit het verdragen ervan als het gebeurt. Maar er is nog een andere manier: als iemand tegenslag voorziet en in staat is die met rustige ogen te bekijken, is hij in staat het offer dat hij zal hebben of brengen aan Onze Lieve Vrouw aan te bieden; hij is in staat het gebed van Onze Lieve Heer in de Hof van Olijven te zeggen: “Mijn Vader, als het mogelijk is, laat deze beker van mij voorbijgaan. Maar zo niet, laat dan uw wil geschieden en niet de mijne.

Waken om niet te verzaken

Dit is het leven van de heilige Elisabeth van Hongarije en dit is wat wij voor ogen moeten houden: de kalmte, de berusting om de tegenslagen te zien die we moeten doorstaan en de standvastigheid tijdens die tegenslagen. Dit kunnen we alleen bereiken door het aanbiddelijke voorbeeld van Onze Heer Jezus Christus te volgen: in het uur van de ellende bidden en waken om niet in verzoeking te komen. Dit is wat we moeten doen, door het almachtige gebed van Onze Lieve Vrouw.

Dit artikel is overgenomen van pliniocorreadeoliveira.info en gebaseerd op een conference die prof. Plinio op 18 november 1966 heeft gehouden.