Door
Plinio Corrêa de Oliveira vereert het beeld van Onze Lieve Vrouw van Fatima, mei 1973. (Foto via pliniocorreadeoliveira.info
Zoals we al eerder hebben gezegd, gaan de studies die wij over Fatima publiceren uit van de veronderstelling dat Onze Lieve Vrouw werkelijk aan Lucia, Jacinta en Francisco is verschenen (op 13 mei 1917 voor de eerste keer, -red.) en hun de boodschappen heeft overgebracht die zij op hun beurt aan de wereld hebben doorgegeven. Voor de goede orde willen we u herinneren aan dit punt, dat de hoeksteen is van alles wat er over Fatima geschreven wordt.
Fatima: óf vals óf waar
Als het gaat om verschijningen waarvan de zieners beweren dat ze bedoeld waren om ter kennis te worden gebracht van de Heilige Vader, de Heilige Hiërarchie, kortom van het hele christendom, is er geen middenweg: óf het bewijs is duidelijk, zeker, volledig overtuigend, in welk geval de openbaringen alle lof verdienen; óf het bewijs is twijfelachtig, verwarrend, discutabel, in welk geval de boodschappen vals zijn, want het is onbegrijpelijk dat, als Onze Lieve Vrouw werkelijk een boodschap naar de wereld zou willen sturen, ze de feiten niet zo zou rangschikken dat de mensheid redelijke gronden zou hebben om ze als authentiek te beschouwen.
Indien waar, dan van hoogste belang
Als we de zaak op deze manier bekijken, worden we door de aard der dingen naar een ander alternatief geleid. Als het bewijs zeker is, als de boodschappen authentiek zijn, is het onmogelijk om niet het grootste belang te hechten aan wat erin staat. Als Onze Lieve Vrouw echt tot ons gesproken heeft, moeten we wat ze ons verteld heeft hoogachten, lang nadenken over elk van haar woorden en alles wat erin staat ijverig analyseren.
Veel mensen geloven Fatima half…
Maar aan de andere kant, als het bewijs niet zeker is, kunnen we er beter geen minuut aan verspillen. Net zoals je geen half geloof” kunt hechten aan de boodschappen, kun je ook geen half belang hechten aan de inhoud ervan. Wij benadrukken dit fundamentele aspect van de kwestie zo sterk, omdat het ons voorkomt dat een sfeer van ‘half geloof’ en ‘half belang’ helaas veel vaker voorkomt met betrekking tot Fatima dan men op het eerste gezicht zou denken.
Onze Lieve Vrouw sprak tot de wereld
Onze Lieve Vrouw heeft dus tot de wereld gesproken. Ze beschreef de situatie als buitengewoon ernstig, wees op de verbazingwekkende morele decadentie van de mensheid als oorzaak van deze situatie, dreigde ons met vreselijke aardse straffen – een nieuwe oorlog, de wereldwijde verspreiding van de dwalingen van het communisme, vervolging van de Kerk – en met een duizend keer ergere eeuwige straf – de hel – als we ons niet beteren, en schreef tot slot de middelen voor die nodig zijn om ons te beteren en zoveel straffen te voorkomen.
Alleen verbetering als wij verbeteren
Ondanks sommige dwazen die hun ogen sluiten voor de meest voor de hand liggende werkelijkheid en graag beweren dat deze wereld waarin we leven met God in orde is , een wereld van twijfel, naturalisme, morele ongedisciplineerdheid en van aanbidding van aards geluk, moeten wij anders geloven, want het is het tegenovergestelde dat Onze Lieve Vrouw ons vertelt. Het is waar dat sommige evolutionaire sociologen – veel meer evolutionisten dan sociologen – er genoegen in scheppen te zeggen dat vandaag beter is dan gisteren en dat morgen per se beter zal zijn dan vandaag; maar Onze Lieve Vrouw zegt ons dat de waarheid heel anders is: morgen zal alleen beter zijn dan vandaag als we ons verbeteren en boete doen. Anders stevenen we af op een grote en universele ineenstorting, hoezeer materiële vooruitgang, geneeskunde, financiën, vermaak en het comfort van het leven zich ook ontwikkelen.
Onze Lieve Vrouw toonde de hel
Helaas is er ook geen tekort aan optimistische theologen die een aangename sfeer van sympathie om zich heen creëren door te beweren dat bijna niemand veroordeeld is tot de hel. Onze Lieve Vrouw leert echter het tegenovergestelde en doet dat niet alleen met woorden, maar ook met het onoverwinnelijke argument van het concrete feit: ze opent de hel voor de ogen van de doodsbange herdertjes, zodat ze de hele wereld kunnen vertellen wat ze gezien hebben. En het is in Onze Lieve Vrouw en niet in een of andere lauwe theologie van oranjebloesemwater dat we moeten geloven.
Onnadenkende katholieken
We hebben in een vorig artikel terloops al eens opgemerkt dat Onze Lieve Vrouw gebed, boete en verandering van leven aanwijst als fundamentele remedies voor de huidige wereld. Van deze drie zuiver geestelijke maatregelen laat zij de handhaving van de vrede, het behoud van het Westen tegen de communistische propaganda en het voortbestaan van de beschaving zelf afhangen. Dit kan vele onnadenkende katholieken schokken, die al hun hoop vestigen op zuiver menselijke middelen. Het lijkt hen dat alles gered zou zijn op de dag dat de Kerk sterk bedeeld zou worden met seminaries, universiteiten, kranten, tijdschriften, boekwinkels, bioscopen, theaters, liefdadigheidswerken en sociale bijstand. In deze opvatting wordt alles gereduceerd tot het louter natuurlijke. De oorzaak van de ontkerstening is de ontoereikendheid van onze propaganda- en actiemiddelen.
Fatima in strijd met pauselijk aansporingen?
Op de dag dat we dit tekort hebben verholpen, hebben we de ontkerstening overwonnen. Maar Onze Lieve Vrouw verschijnt in Fatima en spreekt met geen woord over al deze actiemiddelen. Hoe kunnen we dit mysterie verklaren? Waar is het woord van de pausen, die niet ophouden alles aan te bevelen waarover Onze Lieve Vrouw zwijgt? Zijn de boodschappen van Fatima in tegenspraak met de pauselijke richtlijnen? Het zou gemakkelijk zijn om al deze vragen te beantwoorden als katholieken de moeite zouden nemen om de pauselijke documenten serieus en volledig te lezen, in plaats van genoegen te nemen met citaten die ze her en der verspreid vinden in bepaalde boeken en kranten die erop uit lijken te zijn om alles uit de woorden van de Opperherder te filteren wat in strijd zou kunnen zijn met hun vooroordelen.
Actiemiddelen zijn secundair
De pausen worden nooit moe om het gebruik van alle legitieme natuurlijke middelen aan te bevelen om de sociale heerschappij van Onze Heer Jezus Christus te bevorderen. Maar daar laten ze het niet bij. In werkelijk talloze documenten laten ze zien dat natuurlijke middelen niet effectief zullen zijn wanneer degenen die strijden voor de Kerk niet ook een voortdurend leven van vroomheid, versterving en opoffering leiden; als de soldaten van Christus niet voortdurend in gedachten houden dat natuurlijke actiemiddelen kanalen van Gods genade moeten zijn en dat de apostel – geestelijke of leek – zelf een reservoir moet zijn van de genaden die zijn werken moeten doen leven.
Intieme leven van ziel met God
In één woord, de essentiële stellingen van het onvergelijkbare boek van Dom Jean-Baptiste Chautard, L’âme de tout apostolat (‘De ziel van elk apostolaat’), zijn op elke manier door de pausen nadrukkelijk voorgehouden. En dit zijn precies de principes die Onze Lieve Vrouw ons in Fatima leert. De Heilige Maagd zegt niet dat we ons niet volledig moeten wijden aan de werken van het apostolaat. Maar ze herhaalt het onderricht van Onze Lieve Heer in Bethanië: het is noodzakelijk om te leven in intieme verbondenheid van de ziel met God, want al het andere vloeit daaruit voort, en zonder zo’n verbondenheid zullen de wijste, nuttigste, meest opportune werken jammerlijk steriel zijn.
Elk volk zijn beschermengel
Laten we nu kort even kijken naar andere aspecten van de boodschappen van Fatima. De verschijning van de Engel van Portugal herinnert ons aan de leer van de Kerk dat elk volk zijn eigen Beschermengel heeft. Er was een tijd dat elk volk een bijzondere devotie had voor zijn Engelbewaarder en die aanriep in zijn beproevingen en vooral in de strijd om het volk in het gelid van de Kerk te houden. Hebben we hierover nagedacht? Vereren wij de Engelbewaarder van Brazilië?
Liefde en vrees voor God
De Engel bidt in het bijzijn van de herdertjes, diep gebogen, met zijn gezicht naar de grond. Hij is een voorbeeld dat we zouden moeten navolgen. In onze gebeden moeten we vertrouwend, intiem en kinderlijk zijn. Maar we moeten niet vergeten dat ware kinderlijke vroomheid het diepste respect niet uitsluit, maar juist impliceert. Dit is nog een punt waarop de openbaringen van Fatima waardevolle lessen bevatten voor de moderne mens. Want door te praten over democratie in alles en voor alles, vervormen we onze mentaliteit vaak zodanig dat we zelfs in onze relatie met God een egalitaire ‘toon’ introduceren!
Devoties die het liturgisme bestrijdt…
De laatste tijd heeft het liturgisme in katholieke gelederen hardnekkige vooroordelen aangewakkerd tegen bepaalde devoties, waaronder de aanbidding van het Heilig Sacrament extra Missam (‘buiten de H. Mis’) en de Heilige Rozenkrans. Niets is onmogelijk voor God. Dus als het de Voorzienigheid had behaagd, hadden de herdertjes vervoerd kunnen worden – bijvoorbeeld door een bilocatieverschijnsel – naar een plaats waar het Heilig Misoffer werd gevierd, om tijdens dat offer de H. Communie te ontvangen. Uiteindelijk zou dit net zo buitengewoon zijn als het toevertrouwen van de Heilige Gedaantes aan de Engel, zodat de herdertjes daarvan de Communie konden ontvangen.
‘Ik ben de Vrouwe van de Rozenkrans
Toch was dit de bedoeling van de Voorzienigheid. Als er iets intrinsiek tegenstrijdig zou zijn met de ware manier van het verstaan van de Werkelijke Aanwezigheid in de eucharistische eredienst extra Missam, dan zou het onmogelijk zijn voor de Voorzienigheid om te bepalen dat de eucharistische aanbidding van de Engel en de eerste communie van de herdertjes plaats moesten vinden op de manier waarop dat gebeurde. De Heilige Rozenkrans kan moeilijk met meer aandrang worden aanbevolen. “Ik ben de Vrouwe van de Rozenkrans”, zei de Heilige Maagd over zichzelf in de laatste van haar verschijningen. En in bijna al deze verschijningen heeft ze deze devotie expliciet aan de kleine herders opgedragen. Hoe kunnen we dan beweren dat de rozenkrans aan relevantie heeft ingeboet?
Angst voor de hel
Er wordt ook beweerd dat de meditatie over de hel ongeschikt is voor onze tijd en alleen maar een slaafse angst kan inboezemen. Deze bewering valt in duigen in het licht van wat er in Fatima is gebeurd, want het visioen van de hel waarmee de drie herdertjes werden begunstigd, was duidelijk bedoeld om hun liefde en zin voor apostolaat aan te scherpen.
Devoties tot de Harten van Jezus en Maria
In Fatima wordt ook met grote nadruk de devotie tot het Heilig Hart van Jezus benadrukt, maar ook dit is op de achtergrond geraakt door een bepaalde trend in de spiritualiteit die tegenwoordig erg in zwang is. De cultus van het Heilig Hart van Jezus wordt door alle theologen beschouwd als een van de kostbaarste genaden waarmee de Heilige Kerk in de afgelopen eeuwen is getroost. Het was bedoeld om bij de mensen de liefde voor God te doen herleven die was afgestompt door het naturalisme van de Renaissance, door de dwalingen van de protestanten, jansenisten, deïsten en rationalisten.
Hart van Maria als doel
In de vorige eeuw was het door deze toewijding dat het apostelschap van het gebed een bewonderenswaardige opleving van het religieuze leven over de hele wereld teweegbracht. En aangezien het kwaad waartegen het Heilig Hart van Jezus ons moet beschermen met de dag toeneemt, is het duidelijk dat de relevantie van deze onvergelijkbare devotie met de dag toeneemt. Er moet echter aan toegevoegd worden dat de Voorzienigheid bij de verscherping van het hedendaagse kwaad zichzelf heeft willen overtreffen door de mensen te wijzen op het Hart van Maria als het doel van hun vroomheid, wat op een bepaalde manier de cultus van het Heilig Hart van Jezus verfijnt en tot zijn vervulling brengt. Studies en devotie van het Hart van Maria zijn niet nieuw.
Fatima is bedoeld voor nu
Het lijkt ons echter dat alleen al het lezen van de Boodschappen van Fatima laat zien hoe nadrukkelijk Onze Lieve Vrouw ze voor onze tijd wil. De missie die ze zuster Lucia toevertrouwde was vooral om op aarde te blijven om mensen te trekken naar het Onbevlekt Hart van Maria. Deze devotie wordt in de visioenen verschillende keren aanbevolen. Dit Allerheiligste Hart verschijnt zelfs aan ons in de tweede verschijning, gekroond met doornen voor onze zonden en vragend om het gebed van eerherstel van de mensen. Het lijkt ons dat dit punt alle schatten van de boodschappen van Fatima heeft samengevat.
Wie oren heeft, hij hore…
Over het geheel genomen onderrichten de verschijningen van Fatima ons enerzijds in de verschrikkelijke ernst van de wereldsituatie en de ware oorzaken van onze kwalen. Aan de andere kant leren ze ons de middelen waarmee we de aardse en eeuwige kastijdingen die ons bedreigen, moeten afwenden. God stuurde profeten naar de Ouden. In onze tijd heeft hij tot ons gesproken door de Koningin der Profeten zelf. Na bestudering van wat Onze Lieve Vrouw wilde, wat kunnen we nog zeggen? De enige passende woorden zijn die van Onze Lieve Heer in het Heilige Evangelie: wie oren heeft om te horen, die hore…
Dit artikel van prof. Plinio is overgenomen van pliniocorreadeoliveira.info en is oorspronkelijk gepubliceerd in Catolicismo Nº 30 van juni 1953.