Door
‘Onze Lieve Vrouw van Goed Succes’ is een devotie voor Onze Lieve Vrouw die nauw verbonden is met het hoogfeest van 2 februari: Maria Lichtmis in de volksmond (vanwege de kaarsprocessie), of, zoals de officiële benaming luidt: Purificatio Mariae, de ‘zuivering van Maria’.
Opdracht in de Tempel
Deze benaming verwijst naar het zuiveringsoffer dat elke Joodse vrouw die, zoals Maria, gebaard had, na veertig dagen brengen moest. Tegelijk verwijst het feest naar de opdracht van het kind Jezus in de Tempel in Jeruzalem (niet te verwarren met het feest van de Opdracht in de Tempel van Maria zelf). Daarom heet het nu ook wel In praesentatione Domini, de ‘Opdracht van de Heer’. Voor de traditionele gelovige blijft het echter eerst en vooral een Maria-feest.
Bijzondere betekenis voor TFP
De nogal apart aandoende, maar ingeburgerde titel ‘van Goed Succes” heeft te maken met een wat gemakzuchtige vertaling van het oorspronkelijk Spaanse Nuestra Señora del Buen Suceso. Het Spaanse woord betekent echter geen ‘succes’, maar ‘gebeurtenis’, verwijzend naar het Bijbelse gegeven dat op het hoogfeest van 2 februari herdacht en gevierd wordt. Geleidelijk is het, zoals we zullen zien, toch ook echt ‘succes’ gaan betekenen. Mede vanwege de Zuid-Amerikaanse schakel naar de devotie (via Quito, Ecuador) had die voor prof. Plinio Corrêa de Oliveira en heeft die voor TFP nog steeds een bijzondere betekenis.
Mysterieus gevonden Maria-beeld
Voor het ontstaan van de devotie moeten we terug naar het Spanje van de zestiende eeuw. Daar wijdde een kleine nieuwe congregatie van broeders, gesticht door Bernardino de Obregón, zich aan de ziekenzorg. Hun moederhuis lag naast de kerk van Buen Suceso, die later onderdeel werd van hun ziekenhuis. Toen na het overlijden van de stichter twee broeders naar Rome reisden om goedkeuring van hun orde te verkrijgen, kwam ze in een storm terecht. In hun nood zagen ze onverwacht een mysterieus licht dat uit een hoog gelegen grot kwam. Toen ze de grot ingeklommen waren, troffen ze daar een lichtend beeld van de Maagd Maria aan met het kindje Jezus in haar armen. Het was omgeven door een heerlijke bloemengeur. Ze namen het beeld mee naar de paus.
Paus knielt voor het beeld
Toen paus Paulus V (paus van 1605-1621) hun verhaal hoorde, knielde hij voor het beeld neer en kuste het. Hij zou gezegd hebben: “Kijk, broeders! Zij lacht! Waarom lacht ze zo? Wat heeft u veel succes gehad op deze reis! Het lijdt geen twijfel dat Onze-Lieve-Vrouw zich heeft verwaardigd u te beschermen en te ondersteunen bij uw werk. Daarom zal ik het niet zijn die tegen Haar ingaat. Mogen al uw inspanningen succesvol zijn!” Hij zegende en doopte het beeld ‘Onze Lieve Vrouw van Goed Succes’. Het werd geplaatst werd in het Koninklijk Ziekenhuis te Madrid met dezelfde naam, vanwaar de devotie zich over de wereld begon te verspreiden.
Opdracht voor een beeld
Wat is nu de schakel met Zuid-Amerika.? Daarvoor moeten we een stukje verder terug in de tijd. In 1577 waren vijf zusters van de Orde van de Onbevlekte Ontvangenis (in 1484 gesticht door de H. Beatrice van Silva) vanuit Spanje naar Quito in Ecuador gereisd om op het nieuwe continent hun eerste klooster te stichten. Mariana de Jésus Torres, een van deze jonge Conceptionistes, ontving in 1594 een eerste verschijning van Onze Lieve Vrouw. Zestien jaar later, op 2 februari 1610, droeg Onze Lieve Vrouw aan haar op een beeld te laten maken naar haar gelijkenis, onder de titel ‘Onze Lieve Vrouw van Goed Succes van de Zuivering’, (waarbij ‘goed succes’ dus voor de ‘goede gebeurtenis’ van 2 februari staat).
‘Laat de bedroefden zich tot mij wenden’
“Ten eerste”, aldus Onze Lieve Vrouw, “opdat de mensen in de toekomst zouden beseffen hoeveel macht ik heb om de goddelijke gerechtigheid tot kalmte te brengen en om genade en vergeving te verkrijgen voor elke zondaar die met een berouwvol hart naar mij toe komt. Want ik ben de Moeder van Barmhartigheid en in mij is alleen goedheid en liefde. Wanneer geestelijke beproevingen en lichamelijk lijden hen terneer drukken en zij in deze bodemloze zee lijken te verdrinken, laat ze dan naar mijn heilige beeld gaan en ik zal altijd klaarstaan om naar hun klagen te luisteren en hun pijn te verzachten. Zeg hen dat ze altijd met vertrouwen en liefde tot hun moeder hun toevlucht moeten nemen… ”
De beeldhouwer gaat aan het werk
Intussen worstelde Mariana, die abdis geworden was, met de kwestie van de voltooiing van het beeld. In het jaar 1610 vroeg ze toestemming aan de bisschop om het beeld te laten maken. De opdracht werd geschonken aan Francisco del Castillo, omdat hij een getalenteerd beeldhouwer was en een vereerder van de Heilige Maagd. Het beeld van Onze Lieve Vrouw van Goed Succes werd op 2 februari 1611 ingezegend. Op die dag werd ze op haar eigen verzoek boven de abdisstoel geplaatst als teken dat zij waakte over het klooster. Om die reden ook had Onze Lieve Vrouw gevraagd afgebeeld te worden met de staf en het borstkruis van een abdis.
Vereerd in Quito, Filipijnen en Antwerpen
De verschijningen gingen veertig jaar door, tot aan de laatste verschijning in 1634, eveneens op 2 februari. Torres stierf kort daarna op 16 januari 1635. Toen haar graf in 1906 werd heropend, bleek haar lichaam ongeschonden te zijn. Het Aartsbisdom Quito opende haar zaak voor heiligverklaring in 1984. Behalve in Quito, leeft de devotie ook sterk op de Filipijnen. Een beeld van Maria onder de titel ‘Onze-Lieve-Vrouw van de Goede Gebeurtenis van Parañaque’ staat in de Sint-Andreaskathedraal in Parañaque, Filippijnen. Zij is ook beschermvrouwe van die stad. Dichter bij huis: Antwerpen kent al sinds de zeventiende eeuw een Broederschap van Onze Lieve Vrouw van Goed Succes.
Relevantie van Quito voor vandaag
Wat de verschijningen zo relevant maakt voor vandaag, zijn de profetieën die eraan verbonden zijn. Zij herinneren aan die van Fatima. Zij werden op de vroege ochtend van van 21 januari 1610 ingeleid door de verschijning van aartsengelen Michaël, Gabriël en Rafaël aan Moeder Mariana. Daarna verscheen Onze Lieve Vrouw zelf. Zij voorspelde onder andere het pontificaat van Pius IX: “De onfeilbaarheid van de paus zal tot geloofsdogma worden verklaard door dezelfde paus die gekozen is om het dogma van het mysterie van mijn Onbevlekte Ontvangenis te af te kondigen,. Hij zal vervolgd en gevangen gezet worden in het Vaticaan door de usurpatie van de Pauselijke Staten en door de boosaardigheid, afgunst en gierigheid van een aardse monarch.”
Totaal zedenbederf
Maar de voorspellingen van Quito raken ook aan onze eigen tijd. Hier volgen enkele treffende citaten: “…. Ik maak jullie bekend dat vanaf het einde van de negentiende eeuw en kort na het midden van de twintigste eeuw…. de hartstochten tot uitbarsting zullen komen en er een totaal bederf van de zeden zal zijn. …. “Die zullen zich voornamelijk op de kinderen richten om deze algemene corruptie in stand te houden. Wee de kinderen van deze tijd! Het zal moeilijk zijn om het sacrament van het doopsel te ontvangen, en ook dat van het vormsel…”
Ontheiliging van het huwelijk
“Wat het sacrament van het Huwelijk betreft… het zal worden aangevallen en diep ontheiligd… De katholieke geest zal snel vervallen; het kostbare licht van het Geloof zal geleidelijk aan worden gedoofd… Daarbij zullen de effecten van de seculiere opvoeding komen, wat een reden zal zijn voor het gebrek aan priesterlijke en religieuze roepingen.
Ontheiliging van het priesterschap
“Het heilige Wijdingssacrament zal bespot, onderdrukt en veracht worden… De duivel zal proberen de dienaren van de Heer op alle mogelijke manieren te vervolgen; hij zal zich met wrede en subtiele scherpzinnigheid inspannen om hen af te brengen van de geest van hun roeping en zal velen van hen corrumperen. Deze verdorven priesters, die het christelijke volk zullen schandaliseren, zullen de haat van slechte katholieken en de vijanden van de roomskatholieke en apostolische kerk op alle priesters doen neerkomen…
‘Wie zou moeten spreken, zal zwijgen’
“Verder zal er in deze ongelukkige tijden ongebreidelde luxe zijn, die de rest tot zonde zal verleiden en ontelbare lichtzinnige zielen zal veroveren, die verloren zullen gaan. Onschuld zal bijna niet meer gevonden worden bij kinderen, noch ingetogenheid bij vrouwen. Op dit allerhoogste moment van nood van de Kerk zal degene die zou moeten spreken, zwijgen.” Dit lijkt een verwijt in te houden aan de top van de kerkelijke hiërarchie in onze tijd.
‘Quito’ gaat ook over ons
Onze Lieve Vrouw zei Moeder Mariana dat deze verschijningen pas in de twintigste eeuw algemeen bekend zouden worden. Zij lijkt zelfs te wijzen op de jaren zestig: ze voorspelt immers dat de “uitbarsting” van de hartstochten zal plaatsvinden “kort na het midden van de twintigste eeuw”. Weliswaar gaat het daarbij over Ecuador, maar zoals William Oddie commentarieert. “De profetieën van Onze Lieve Vrouw zijn meestal universeel in hun toepassing: en we leven in wat soms lachwekkend een ‘geglobaliseerde wereld’ wordt genoemd. Deze profetieën gaan net zo goed over Europa en Noord-Amerika: het lijdt geen twijfel dat deze bijzondere woorden ook voor ons bedoeld zijn.”